Anonim Şirketlerin avukat tutma zorunluluğu bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise, avukat tutmamanın bir yaptırımı olup olmadığı hususu Anonim Şirket ortaklarını tereddütte bırakan bir konudur.
Konuya açıklık getirebilmek için öncelikle ilgili Yasa hükmüne göz atmak gerekmektedir. Anonim Şirketlerin Avukattutma zorunluluğuna ilişkin düzenleme 1136 Sayılı Avukatlık Kanununda düzenlenmiş bir konudur.
Avukatlık Kanunu Madde 35’e göre; (Değişik: 1238 - 26.2.1970) Kanun işlerinde ve hukukî meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adlî işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir.
Baroda yazılı avukatlar birinci fıkradakiler dışında kalan resmî dairelerdeki bütün işleri de takip edebilirler. (Değişik 3. fıkra: 5728 - 23.1.2008 / m.329) Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakı düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanunu'nun 272 nci maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukattayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgari ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası verilir.
Maddenin 3. Fıkrası 2008 yılında yapılan değişiklikle yürürlüğe girmiştir. Bahsi geçen 3. Fıkra da son derece açık biçimde Anonim Şirketlere ilişkin Avukat tutmanın zorunluğundan ve bu zorunluluğa uymamanın yaptırımdan bahsedilmektedir.
Avukatlık Kanununda geçen bu madde her ne kadar tartışmalara yol açmış olsa da; Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin 30.06.2011 tarihli 2010/10 Esas 2011/110 Karar numaralı kararında Avukatlık Kanunu Madde 35.’in Anayasaya uygun olduğuna hükmetmiş ve tartışmalara son vermiştir.
Avukatlık Kanunda ki bu açık maddeye ve bu maddenin Anayasa Mahkemesince onaylanmasına rağmen, uygulamada Anonim Şirketlere ceza kesildiğine pek rastlanılmamaktaydı. Bu nedenle Avukat tutma zorunluluğun varlığı tartışmalı ve şüpheli bir konu olarak kaldı.
Son günlerde ise bu konu yeniden gündeme gelmiştir. Zira Antalya Barosu yasa gereği Avukat tutma zorunluluğu olan şirketleri takibe almış Şirketlere bir avukatla sözleşme yapmadıkları her ay için asgari ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idari para cezası kesilmeye başlandı. Bu da yıllık 35 bin lirayı aşan bir ceza anlamına geliyor. Geriye dönük incelemeler de başlatılırken, şimdiden 150 bin lirayı bulan ceza alan şirketler oldu. ( Kaynak: SABAH GAZETESİ TALAT ÖZTUZSUZ Akdeniz Haberleri Giriş Tarihi: 2.1.2017 )
Bu cezalar ise Avukatlık Kanunundaki bu maddenin asla göz ardı edilmemesi gereken ve mutlaka uyulması gereken bir düzenleme olduğunu yeniden hatırlatmış oldu.